Sürdürülebilirlik hayatımızın her alanında önemsememiz gereken bir kavramdır. Karbon ayak izimizden tutun da iş yaşam dengemize kadar yaşayış şeklimizin birçok alanını kapsayan sürdürülebilirlik faaliyetleri oldukça önemlidir. Peki, bizler üzerinde yaşadığımız gezegene zarar vermeden yaşamak için neler yapabiliriz?
Sürdürülebilir bir dünya için alabileceğimiz aksiyonların başında atık üretimimizi azaltmamız gelir. Çevreye bıraktığımız atıklarla kirlenen doğa, artık insanların ona saygı uydurmasını şart koşmaktadır. Doğa ile uyum içerisinde olmak için izlememiz gereken yollardan biri atıksız sürdürülebilir yaşamdır. İsteyerek ya da istemeyerek gün içerisinde pek çok atık oluştururuz. Ancak, şehrin içinde bir apartman dairesinde yaşıyorsak atıksız bir hayatı benimsemek kolay değil. Diğer yandan, atıkları doğru değerlendirmenin yollarını keşfetmek de oldukça kolay!
Sıfır atık hedefiyle kaleme aldığımız yazımız apartmanda yapılabilecek kompostlara değinmektedir. Evlerimizde kompost hazırlayarak organik atıkları tekrar toprağa dönüştürür ve sıfır atık yolunda büyük bir adım atabiliriz.
Kompost Nedir?
Kompost, organik atıklarının toprağa karışmasını kolaylaştırmak için doğal yöntemlerle oluşturulan bir çeşit gübredir. Kompost içerisinde kimyasal atıklar bulunmaz. Sürdürülebilir olmayan plastikten üretilmiş atıkları geri dönüşüm kutusuna atmamız gerekir. Bizim tercihimiz ve önerimiz ise elinizden geldiğince plastikten üretilmeyen sürdürülebilir ürünler tercih etmenizdir.
Evde kolayca hazırlayabileceğimiz kompostlara eklenen atık çeşitleri oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Kompost içerisine neler koyabiliriz?
- Demlenmiş çay yapraklarını,
- Kuruyemiş kabuklarını (ceviz, fındık, vb.),
- Yumurta kabukların,
- Meyve ve sebze atıklarını,
- Tuvalet kağıdı rulosu veya karton kutuları,
- Gazete, kalemtraş çöpü, kahve filtresi.
Komposta atabileceğimiz atık çeşidi fazla olsa da kompost içerisine eklenmemesi gereken atıklar da bulunur. Bunlar süt ve süt ürünleri, tereyağı ve sıvıyağ, yumurta, kemik, balık kılçığı ve evcil hayvan dışkısı olarak sıralanabilir.
Neden Kompost Yapmalıyız?
Kompost, doğadan aldığımızı toprağa geri verir. Hazırlanan kompost ile çöplerimizin ayrışmasını ve çürümesini kolaylaştırırız. Böylece doğaya, çöplerimiz yerine doğal yöntemlerle ayrışmış, toprak halini alan kompostu bırakırız. Kompost, gübre görevi gördüğü için toprağın zenginliğini ve verimliliğini artırır. Bu yüzden de saksı bitkilerinde toprak olarak kullanımı yaygındır.
Ülkemizde kentte yaşayan nüfus kırsalda yaşayan nüfustan fazladır. Şehir içerisinde ise doğayla uyumlu bir yaşam şekli sürdürmek her zaman mümkün olmayabilir. Oturduğumuz apartmanlarda kompost hazırlamak yaşadığımız kentlerde sürdürülebilir bir hayat oluşturabilmenin yollarından sadece biridir.
Kompost hazırlamak aile üyelerini bir araya getirir. Dilersek, kompost yapmak eğlenceli bir aile etkinliğine çevrilebilir. Çocuklar kompost hazırlarken doğa ile temasa geçerler. Böylece onlara sürdürülebilir bir yaşam şeklini eğlenerek öğretebiliriz.
Evde Nasıl Kompost Yapılır?
Apartman dairesinde kompost yapmak için ihtiyaç duyulan ilk şey kompostun hazırlanacağı kaptır. Çiçek saksısı veya küçük bir kova kullanmak yeterlidir. Saklama yeri olarak balkon veya mutfak tercih edilebilir.
Çeşitli kompost yapım yöntemleri bulunur. Solucanlı kompost olarak da bilinen Vermikompost, Bokashi yöntemi ve Berkeley yöntemi (sıcak kompost) bunlardan birkaçıdır. Elimizdeki malzemelerle kolayca hazırlanabilen soğuk kompost ise en çok tercih edilen yöntemlerdendir.
Soğuk kompost, yeşil ve kahverengi olarak ayrılan atıkların üst üste dizilmesiyle hazırlanan kompost türüdür. Yeşil atıklar sebze ve meyve, kahve telvesi veya çay yaprakları gibi ıslak atıkları ifade eder; kahverengi atıklar ise ağaç yaprakları, dal ve gazete kağıtlarıdır. Soğuk kompost uygulama açısından diğer kompost yöntemlerine göre daha kolaydır. Toprak ve kahverengi atıklardan hazırlanan ilk katman üzerine yeşil atıklar eklenir. Bu işlem kahverengi atıkların eklenmesiyle her katman için tekrarlanır.
Soğuk kompost yapımında toprağı nemli tutmak önemlidir. Her atık eklediğimizde kompostu karıştırmak ve nemlendirmek gerekir. Ayrıca, zaman zaman kompostu havalandırmalıyız. Küçük sineklerin oluşmaması için kahverengi atıkların üstte olması önemlidir.
Sürdürülebilir bir dünya için atıksız bir yaşam benimsemek oldukça kıymetli. Apartmanda kompost yapmak ise doğaya sunabileceğimiz katkılardan sadece bir tanesi. Biz bu yazımızda kolayca hazırlanabilen soğuk kompost yöntemine değindik. Deneme sırası sizde!