Dijital Ayak İzi Nedir ve Nasıl Azaltılabilir?
Yaşam
Online etkinliğinizin çevresel etkisini hiç merak ettiniz mi? Dijital veriler elle tutulmasa da çevreye olan etkileri fazlasıyla hissedilebilir. Bu yazımızda online tercihlerin gezegeni nasıl etkilediğini yani "dijital ayak izi"ni inceleyeceğiz.
Dijital Ayak İzi Nedir?
Dijital ayak izi, çevrim içi dünyada yaptığınız her tıklamanın çevreye olan etkisini ölçmek için kullanılır. Sosyal medyada paylaştığınız görseller, bıraktığınız like’lar, oluşturduğunuz çalma listeleri, yazdığınız yorumlar, Google Drive ve iCloud gibi bulut tabanlı hizmetler ve e-postalar gibi dijital faaliyetlerinizden kaynaklanır. Dijital ayak izi iki ana kategoriye ayrılır:
Aktif Dijital Ayak İzi: Doğrudan sizin yaptığınız çevrim içi işlemleri kapsar. Örneğin: Sosyal medyada paylaşım yapmak, e-posta göndermek, bir web sitesine girmek veya bir videoyu izlemek.
Pasif Dijital Ayak İzi: Farkında olmadan oluşturduğunuz dijital ayak izidir. Web siteleri, uygulamalar veya dijital hizmet sağlayıcıları siz çevrim içiyken otomatik olarak verilerinizi toplar. Örneğin: Bir web sitesini ziyaret ettiğinizde depolanan çerezler veya bir sosyal medya platformunun sizin davranışlarınızı izleyip veri toplaması.
Aktif ve pasif dijital ayak izine dahil olan tüm işlemler veri depolama merkezlerinde tutulur. Bu sayede aynı hesaba kayıtlı verilerinize herhangi bir yerden internete girerek ulaşabilirsiniz.
Dijital Ayak İzinin Çevre Üzerindeki Etkisi
Dijital ayak izinin çevreye etkisini daha iyi anlayabilmek için ne kadar veri akışı olduğuna bir bakalım. Tüm dünyada 5,35 milyon kadar internet kullanıcısı ve 5 milyardan fazla aktif sosyal medya hesabı (bir kişinin birden fazla) var. Sadece Youtube’da her gün dünya genelinde milyarlarca saat video izleniyor ve her dakika toplamda 500 saati aşan yeni video içeriği yükleniyor. Bunlar sadece buz dağının görünen kısmının üzerindeki bir kar tanesi.
Veri merkezleri internet hizmetlerini ve veri depolama ihtiyaçlarını karşılamak için sürekli enerji tüketir. Ağırlıklı olarak fosil yakıtlardan elde edilen bu enerji, karbon emisyonlarına neden olur.
● Veri merkezleri küresel enerji tüketiminin yaklaşık %4'ünden ve küresel sera gazı emisyonlarının %1 ila %5'inden sorumludur.
● Veri depolama merkezleri 2022'ye kıyasla %55’lik bir artışla 2023’de 7,4 Gigawatt enerji tüketti. Kullandıkları elektrikle ABD’deki 6.482.400 adet standart konutun enerji ihtiyacı karşılanabilir.
● Dünya genelindeki internet ve veri trafiğinin dolayısıyla veri merkezlerinin sayısının artması bekleniyor. Bu da daha fazla betonlaşma ve enerji ihtiyacıyla birlikte artan sorunlar anlamına geliyor.
Peki biz ne yapabiliriz?
Dijital Ayak İzi Nasıl Azaltılabilir?
Teknolojiyi bilinçli kullanmak ve sürdürülebilir bir dijital alışkanlık geliştirmek dijital ayak izinizi önemli ölçüde azaltabilir. Bu konuda size yardımcı olacak bazı fikirler:
Gereksiz Verileri Silin ve Temizleyin
Kullanmadığınız e-posta adreslerini ve uygulamaları, eski dosyaları, bulut depolama hizmetlerindeki gereksiz belgeleri silebilirsiniz.
E-posta Alışkanlıklarınızı Gözden Geçirin
Ortalama yoğunlukta ileti alan bir e-posta hesabına gelen mailler kişinin karbon ayak izine, arabayla 320 km yol yapmakla eşit miktarda yani 136 kg emisyon ekler. Bu etkiyi azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
● İstenmeyen (spam) ve eski e-postaları silin.
● Artık ihtiyaç duymadığınız bültenlerin aboneliğini iptal edin.
● Büyük dosyaları paylaşmak yerine bulut tabanlı bağlantılar kullanın.
Çevrim içi Alışverişi Tek Noktada Toplayın
Eş ürünleri sunan birden fazla alışveriş platformuna üye olmak yerine aradığınız ürünleri bir arada bulabileceğiniz Sürdür gibi tek bir online alışveriş platformunu tercih edebilirsiniz. Böylece her üyelikle yeni bir veri girdisi oluşturmadan ve dijital ayak izinizi artırmadan alışveriş yapabilirsiniz. Üstelik pek çok platformdan farklı olarak, Sürdür’de gönderiler tek depodan yapılır yani Sürdür ile hem karbon ayak izinizi hem da dijital ayak izinizi azaltabilirsiniz.
Kaynaklar
https://www.unicef.org/armenia/en/stories/five-tips-reducing-your-digital-footprint
https://www.techcareer.net/en/dictionary/digital-footprint
https://omgiletisim.com/we-are-social-dijital-2024-global-raporu-yayinlandi
https://www.ibm.com/topics/data-centers#Data+center+infrastructure+components